सेंद्रिय भात (पाऊल 4)

मुख्य शेत तयार करणे

मुख्य शेत तयार करणे

  • गहू काढणीनंतर, उन्हाळी हंगामात पीक न घेतल्यास, डिस्क हॅरो/पलटी नांगराच्या साहाय्याने खोल नांगरणी (३०-३५ सें.मी.) करून उन्हाळी हंगामासाठी सोडा आणि शक्य असल्यास मध्य हंगामात एक नांगरणी करता येते.
  • भात पीक लावणीच्या १५ दिवस अगोदर शेताची २-३ वेळा नांगरणी करावी आणि बांध तयार करावे . शेताला एक हलके पाणी द्यावे जेणेकरुन तण उगवेल आणि त्यानंतर भाताचे शेत पाण्याने भरले जाईल आणि पॅडी पडलरच्या साह्याने दोनदा चिखलणी करावी.
  • हिरवळीच्या खताची रोपे मुख्य शेतात 4-5 किलो बियाणे/एकर या दराने पेरली जातात आणि 45 दिवसांनी पुन्हा जमिनीत मिसळली जातात.
  • हिरवळीच्या खताच्या विघटनाने पोषक घटकांचे नुकसान टाळण्यासाठी, हिरवळीचे खत घालणे आणि पुढील पीक पेरणे यामधील कालावधी 2-3 आठवड्यांपेक्षा जास्त नसावा.
  • हिरवळीच्या खतासाठी वापरली जाणारी सामान्य पिके म्हणजे सनहेंप, धैंचा, चवळी इ.
  • रोपवाटिका तयार करण्याच्या 20 ते 25 दिवस आधी मुख्य शेत नांगरून त्यात हादगा किंवा सनहेंप बियाणे 8 ते 10 किलो/एकर या दराने हिरव्या खतासाठी पेरावे.

रोप प्रक्रिया

  • भीजमृतमध्ये मुळे बुडवा, १५ ते ३० मिनिटे थांबा आणि मुख्य शेतात प्रत्यारोपण करा किंवा
  • लावणीपूर्वी पंचगव्य @ ३० मिली/ लिटर पाण्यात मुळे बुडवा.
  • पेरणीपूर्वी, बियाण्यास एनपीके झिंक कल्चर @ 2 मि.ली./किलो प्रमाणात बीजप्रक्रिया करावी.
  • बियाणे 24 तास पाण्यात भिजत ठेवावीत. त्यानंतर ती ओल्या गोणपाटाच्या पोत्यात (ज्यूटच्या पोत्यात) ३ ते 4 दिवस दाबून ठेवावीत. सकाळ-संध्याकाळ पाणी शिंपडून पोते ओलसर ठेवावे.
  • 3–4 दिवसांनंतर, अंकुरलेली बियाणे एनपीके झिंक कल्चर @ 2 मि.ली./किलो किंवा उपलब्ध जैवखते जसे की अॅझोटोबॅक्टर, पीएसबी, केएमबी , झिंक विरघळविणारे जिवाणू इत्यादींनी हलक्या हाताने प्रक्रिया करून रोपवाटिका तयार करावी.
  • तयार झालेल्या रोपांची मुळे वेस्ट डिकंपोझर कल्चरमध्ये बुडवून लागवड करावी. दोन रोपांमधील अंतर 25 ते 30 सें.मी. ठेवावे.

प्रत्यारोपण

  • रोपवाटिकेतून 20-25 दिवस जुनी रोपे काळजीपूर्वक काढा आणि 3 सेमी खोलीवर 15x20 सेमी अंतरावर दोन रोपे/टेकडीसह मुख्य शेतात पुनर्लावणी करा.
  • लावणीपूर्वी रोपाचा वरचा भाग कापून टाका. हे एकसमान वाढ सुनिश्चित करते आणि पानांच्या टिपांमधून अंडी आणि कीटक काढून टाकण्यास मदत करते.
  • लावणीनंतर दहा दिवसांनी अझोला भाताच्या शेतात सोडला पाहिजे कारण त्यामुळे झाडांना नायट्रोजनची उपलब्धता वाढण्यास मदत होईल.
  • हे सुमारे 20 दिवसांत चांगले वाढते आणि शेतात समान रीतीने पसरते.
Previous
Next